اندیکاتور چیست

معنی اندیکاتور چیست و اندیکاتور به چه درد می‌خورد و چرا مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

اندیکاتورها ابزارهایی هستند که از فرمولهای ریاضی یا فرمولهای آماری استفاده می‌کنند.

اندیکاتورها با استفاده از اطلاعات قیمت و حجم معاملات، اطلاعات جدیدی را تولید و نمایش می‌دهند.

نماگرها یا اندیکاتورها با این اطلاعات جدید، خصوصیت معینی از رفتارهای قیمت را نمایش می‌دهند.

اندیکاتورها یکی از مهمترین ابزار تحلیل تکنیکال هستند که بدون آنها، انجام یک تحلیل منطقی امکان پذیر نیست.

لیست تعدادی از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال به شرح زیر است:

Technical Analysis Indicators

MACD
Bollinger Bands
Stochastic
RSI (Relative Strength Index)
ADX (Average Directional Index)
Moving Average
Momentum
Williams %R
CCI (Commodity Channel Index)
Envelopes
Parabolic SAR
OBV (On Balance Volume)
Super Trend
Fibonacci Retracements
Keltner Channel
Donchian Channel
Trix
Ichimoku Kinko Hyo
Alligator
Accumulation/Distribution
MFI (Money Flow Index)
Volumes
ATR (Average True Range)
DeMarker
Force Index
RVI (Relative Vigor Index)

اندیکاتورها انواع مختلفی دارند و در گروههای مختلفی دسته بندی می‌شوند.

دو گروه عمده اندیکاتورها عبارتند از

1. اندیکاتورهای پیشرو
2. اندیکاتورهای پیرو

این نوع اول دسته بندی اندیکاتورها است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

این روش دسته بندی بر مبنای معیار زمان در مقایسه اندیکاتورها بنا نهاده شده است.

اندیکاتورهای پیشرو

اندیکاتورهای پیشرو، پیشتاز یا Leading و یا متقدم نوع اول گروه اندیکاتورها هستند.

تغییرات این اندیکاتورها معمولا اندکی قبل از شروع تغییرات در روندهای قیمتی یا تغییرات چرخه‌های بازار دیده می‌شود.

به همین دلیل از این اندیکاتورها برای پیش‌بینی بازگشت روندها استفاده می‌شود.

اندیکاتورهای پیرو

اندیکاتورهای پیرو، پس‌رو یا Lagging و یا تاخیری نوع دوم از گروه اندیکاتورها هستند.

تغییرات در اندیکاتورهای پیرو معمولا پس از ایجاد تغییر در قیمتها و یا چرخه‌های بازار قابل مشاهده است.

مورد استفاده این گروه از نماگرها هم برای تایید شکل‌گیری روند در نمودارها می‌باشد.

مومنتوم

گروهی از اندیکاتورها هستند که بیانگر و گزارش دهنده اندازه حرکت قیمت می‌باشند.

اندازه حرکت یا مومنتوم بیان کننده میزان سرعت تغییرات قیمت در واحد زمان است.

تغییرات قیمت هر چه با سرعت بیشتری انجام شود، احتمال رسیدن به تارگت بعدی بیشتر خواهد بود.

پس یک اندیکاتور از جنس مومنتوم، برای نشان دادن قدرت و پایداری روند مناسب خواهد بود.

گروه اندیکاتورهای روند یا مومنتوم حرکت، پا به پای نمودار قیمت حرکت و تغییر می‌کنند.

اما قادرند سرعت تغییرات قیمت را نمایش داده و یا بیان کرده و قابل مقایسه نمایند.

قدرت، ماندگاری و سرعت تغییرات یک روند توسط این گروه از نماگرها قابل پایش است.

مادامیکه مومنتوم حرکت در حال تقویت باشد، احتمال ادامه روند جاری قیمت نیز بالا خواهد بود.

اما وقتی مومنتوم حرکت دچار اختلال یا تردید شود، شانس بقای روند جاری کم خواهد شد.

پس با ابزار مومنتوم می‌توان در جهت روند جاری قیمت، معاملات هم‌جهت را ادامه داد.

همچنین تضعیف نرخ رشد یا کاهش قیمت، یک هشدار جدی برای خروج از معاملات خواهد بود.

پس بعد از اینکه روندی ایجاد شد، این گروه اندیکاتورها وارد صحنه می‌شوند.

سیگنالهای این گروه از اندیکاتورها، پس از ایجاد یک روند، سیگنالهای ارزشمندی خواهند بود.

نکته مهم در مورد ابزارهای مومنتومی، بررسی مدل نرخ تغییرات مومنتوم و قیمت است.

اگرچه در ظاهر هر دوی این نمودارها شبیه هم حرکت کرده و تغییر می‌کنند اما باید به یک نکته دقت داشته باشیم.

نکته مهم بررسی و مقایسه شکل، سرعت تغییرات و همچنین شیب تغییرات در دو نمودار می‌باشد.

در حقیقت تغییرات یکسان در سرعت و شیب دو نمودار، احتمال ادامه روند را گزارش می‌کند.

اما با کاهش سرعت و شیب تغییرات در مومنتوم‌ها، شانس ادامه روند کم شده یا صفر می‌شود.

همچنین افزایش سرعت و شیب مومنتوم‌ها، شانس تحکیم و تقویت روند جاری را افزایش می‌دهد.

اسیلاتور

گروه دیگری از نماگرهای تحلیل تکنیکال، ابزارهایی هستند که اسیلاتور نام دارند.

مدل نمایشی تغییرات این ابزارها، متفاوت بوده و هم‌شکل تغییرات قیمت نیست.

این ابزارها با توجه به تنظیمات تحلیلگر، یک نقطه را به عنوان مبنای محاسبات در نظر می‌گیرند.

سپس تغییرات بعدی را بر اساس آن مبنای اولیه، مورد سنجش قرار می‌دهند.

مثلا مبنای اولیه سنجش را بیستمین کندل ماقبل آخر (در تنظیمات دلخواه) در نظر می‌گیرند.

با گذشت زمان، معادلی برای میزان تغییرات قیمت، توسط اسیلاتور گزارش می‌شود.

بدین ترتیب گزارش اسیلاتورها عینا شبیه نمودار قیمت نیست اما بر اساس همان تغییرات است.

اسیلاتورها برای گزارش خود دو گروه هستند؛

• گروه اول تغییرات حول یک مرکز
• گروه دوم تغییرات بین دو کرانه

تحلیلگر با استفاده از گزارش اسیلاتورها می‌تواند احتمال بازگشت یا ادامه روند جاری را بررسی کند.

در گروه اول، مرکزی مثل عدد صفر توسط اسیلاتور در نظر گرفته می‌شود.

حال چنانچه اسیلاتور از صفر بالاتر رود، امکان افزایش قیمت هم بالا خواهد رفت.

همچنین وقتی اسیلاتور از مرکز صفر کمتر می‌شود یعنی احتمال کاهش قیمت وجود دارد.

پس در واقع دور شدن از مرکز یا نزدیک شدن به مرکز، مبنایی برای پایش قیمت است.

در گروه دوم، دو کرانه بالا و پایین توسط اسیلاتور ایجاد می‌شود.

برای مثال دو کرانه عددی مثل صفر و صد در نظر گرفته می‌شوند.

پس در حقیقت این دو کرانه، تشکیل یک بازه قیمتی داده‌اند که بین ۰ و ۱۰۰ می‌باشد.

سپس نواحی بالای اسیلاتور و نزدیک به ۱۰۰ را ناحیه بیش‌خرید در نظر می‌گیرند.

همچنین نواحی پایین اسیلاتور و نزدیک به ۰ را ناحیه بیش‌فروش می‌نامند.

ورود به ناحیه بیش‌خرید یک سیگنال اولیه برای احتمال بازگشت روند صعودی قیمت است.

همچنین ورود به ناحیه بیش‌فروش یک هشدار برای امکان پایان ریزش قیمت می‌باشد.

اندیکاتور MACD مکدی

این اندیکاتور اولین بار توسط یک تحلیلگر حرفه‌ای در نیویورک بنام “جرالد اپل” (Gerald Appel) در دهه ۱۹۷۰ ابداع شد.

وی اندیکاتور مَکدی را در کتاب خود “روش معامله با میانگین متحرک همگرا واگرا” معرفی کرد.

در واقع نام کامل این اندیکاتور Moving Average Convergence Divergence می‌باشد.

اساس کار مَکدی تعقیب روند قیمت است و برای بیان سیگنالهای خود از چند میانگین قیمت استفاده می‌کند.

سیگنالهای اندیکاتور مَکدی در حالتی که قیمت روند جدیدی گرفته و این روند جدید کاملا تایید شده باشد، بسیار قوی هستند.

اما باید بدانیم در شرایطی که بازار روند مشخصی ندارد و در حالت بی‌تصمیمی است، سیگنالهای مکدی چندان قابل اتکا نیستند.

اندیکاتور مکدی دارای سیگنالهایی می‌باشد که بسیار محبوب و مورد توجه تحلیلگران است.

اما باید هوشیار بود که این سیگنالها به تنهایی مورد استفاده و استناد قرار نگیرند.

سیگنالهای مکدی حتما باید توسط سیگنال سایر اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تایید شوند.

اندیکاتور مکدی از نظر نحوه نمایش عملکرد و سیگنال‌دهی جزء گروه اسیلاتورها قرار دارد.

همچنین به لحاظ نوع عملکرد و سیگنال‌دهی در دسته اندیکاتورهای پیرو دسته‌بندی می‌شود.

نحوه نمایش مکدی در پلتفرمهای مختلف تحلیلی متفاوت است.

اما همگی ابزارهای مکدی موجود در نرم‌افزارهای تحلیلی، دارای سیگنالی یکسان هستند.

اپل در مکدی ابداعی خود از ۳ میانگین متحرک نمایی ۲۶ و ۱۲ و ۹ روزه استفاده می‌کرد.

حاصل تفاضل دو میانگین متحرک نمایی ۲۶ و ۱۲ روزه را خط مکدی می‌نامند.

در مکدی پیشنهادی اپل، میانگین متحرک نمایی ۹ روزه همان خط سیگنال است.

امروزه در مکدی، حاصل تفاضل دو میانگین متحرک نمایی ۲۶ و ۱۲ روزه توسط هیستوگرام نمایش داده می‌شود.

اندیکاتور RSI آر اس آی

اندیکاتور RSI یک نماگر یا شاخص نسبی قدرت Relative Strength Index می‌باشد.

این اندیکاتور توسط جان ولز وایلدر جونیور J. Welles Wilder Jr. (1935-2021) ابداع و معرفی شد.

وی اندیکاتور خود را در کتابش بنام “مفاهیم جدید در سیستم معاملاتی تکنیکال” در سال ۱۹۷۸ مطرح نمود.

همچنین وایلدر ابداع کننده نماگرهای دیگری مثل ATR و P.SAR و ADX می‌باشد.

قبل از حضور در بازارهای مالی، وی یک مهندس مکانیک بوده که در زمینه معاملات املاک نیز فعال بوده است.

به جرات می‌توان گفت اندیکاتور RSI یکی از پرکاربردترین اندیکاتورها در بازارهای مالی می‌باشد.

نماگر RSI از نظر نحوه سیگنال دهی و نحوه نمایش عملکرد خود یک اسیلاتور به حساب می‌آید.

اما نوع سیگنال دهی و نحوه نمایش عملکرد، RSI را یک نماگر پیشرو معرفی می‌کند.

باید توجه داشته باشیم که RSI نمایش دهنده قدرت روند نسبت به نقطه شروع حرکت روند است.

چون بخاطر وجود کلمه “نسبی” در نام آن، برخی افراد آن را نمایشگر قدرت روند نسبت به سایر نمودارها می‌پندارند.

سیگنالهای این اسیلاتور نیز از نوع اشباع خرید یا Overbought و اشباع فروش یا Oversold می‌باشند.

همچنین سیگنالهای مربوط به واگرایی (Divergence) و همگرایی (Convergence) آر اس آی نیز بسیار ارزشمند هستند.

اگرچه RSI یک اندیکاتور بسیار پرکاربرد است اما همواره سیگنالهای آن باید توسط سیگنالهای سایر ابزار تکنیکال نیز تایید شوند.

ناحیه بالای ۷۰ درصد RSI همان ناحیه اشباع خرید یا Overbought می‌باشد.

بازه محصور در زیر تراز ۳۰ درصد RSI نیز ناحیه اشباع فروش یا Oversold نامیده می‌شود.

البته بعضی از تحلیلگران، در حالت سخت‌گیرانه‌تر، از نواحی ۸۰ درصد و ۲۰ درصد استفاده می‌کنند.

یکی دیگر از ترازهای بسیار سودمند RSI در تحلیل تکنیکال، سطح ۵۰ درصد آن می‌باشد.

حسن امیری

مدیر سایت آموزش بورس

سرمایه‌ گذار و سهامدار محترم بازار بورس و سهام، همه مطالب ما جهت آموزش سرمایه گذاری در بورس بوده و هیچ‌یک از مطالب سایت آموزش بورس به هیچ وجه، یک پیشنهاد جهت خرید و فروش سهام نیست  … www.Bourse-Education.ir

آموزش بورس با سایت آموزش بورس