ارزش گذاری سهام بورس و روشهای ارزشیابی سهام بورس

آموزش تحلیل بنیادی

ارزش گذاری سهام بورس چیست؟

ارزش گذاری سهام بورس یا ارزشیابی سهام بورس مهمترین وظیفه هر سرمایه گذار در بازار بورس می‌باشد.

اگر سرمایه گذار بخواهد در بازار بورس موفق شده و ماندگار شود، باید خود قادر باشد تا ارزش واقعی سهام را پیدا کند.

بخاطر وجود فاکتورهای متنوع، روشهای مختلفی هم برای ارزش گذاری سهام بورس وجود دارد که برخی از این فاکتورها عبارتند از:

تنوع جایگاه سرمایه گذاران شرکت مثل سهامداران عمده، سهامداران خرد، مالکان اصلی شرکت، بستانکاران، مشتریان و …
اطلاعات در دسترس از شرکت مثل دارایی‌های شرکت، سود شرکت، درآمدهای شرکت، هزینه‌های شرکت و …
نوع شرکت و محصولات و خدمات آن مثل شرکتهای تولیدی، شرکتهای خدماتی، شرکتهای پیمانکاری، شرکتهای سرمایه گذاری و …
عمر شرکت و مراحل فعالیت آن مثل شرکتهای تازه تاسیس، شرکتهای رشدی، شرکتهای بالغ، شرکتهای در حال انحلال و …

وجود چنین فاکتورهایی باعث شده تا روش‌ها و رویکردهای خاصی برای ارزش گذاری سهام بورس، در هر شرکت وجود داشته باشد.

برای رسیدن به ارزش واقعی سهام، ارزش گذاری سهام هر شرکت باید با استفاده از بهترین روش ممکن و مناسب انجام شود.

رویکردهای ارزش گذاری سهام بورس

در اغلب موارد، ارزش گذاری سهام بورس و شرکتهای بورسی بر اساس ۵ دیدگاه زیر انجام می‌شود:

ارزیابی بر اساس دارایی‌ها شرکت
ارزیابی بر اساس هزینه تاسیس مجدد دارایی‌ها
ارزیابی بر اساس دیدگاه سودآوری شرکت
ارزیابی بر اساس تنزیل جریان‌های نقدی شرکت
ارزیابی بر اساس معیارهای مقایسه‌ای شرکتها

در رویکرد دارایی محور، بیشتر در پی محاسبه ارزش دارایی‌های شرکت به ازاری هر سهم هستیم.

در رویکرد دوم تلاش می‌کنیم هزینه تاسیس مجدد یک شرکت با امکاناتی مشابه را، مبنای ارزشیابی قرار دهیم.

در ارزش گذاری سهام بورس، ارزیابی بر اساس سودآوری شرکتها، متمرکز بر تخمین سود سالهای آتی شرکت می‌باشد.

رویکرد چهارم به دنبال محاسبه آثار درآمدی احتمالی منابع پولی و نقدی شرکت در آینده است.

معیارهای مقایسه‌ای هم پی‌گیر مقایسه چند شرکت مشابه بر اساس معیاری خاص مثل نسبت P/E هستند.

ارزش گذاری سهام بورس

ارزش اسمی سهام یا Par Value

ارزش اسمی سهام همان قیمتی است که برای یک برگه سهم شرکت، در اساسنامه آن در نظر گرفته شده است.

در حال حاضر طبق قانون تجارت ایران، ارزش اسمی هر سهم یک شرکت بورسی، برابر با ۱۰۰۰ ریال یا یکصد تومان می‌باشد.

همچنین بر اساس قانون تجارت، ارزش اسمی هر برگه سهام شرکت سهامی عام در ایران، نمی‌تواند بیش از ۱۰٫۰۰۰ ریال یا یک‌هزار تومان باشد.

برای ارزش گذاری سهام بورس و محاسبه ارزش اسمی هر سهم یک شرکت باید مبلغ کل سرمایه آن را تقسیم بر تعداد سهام آن نماییم.

مثلا شرکت سایپا مبلغ ۳۹,۲۶۶,۶۷۵,۰۰۰,۰۰۰ میلیارد ریال سرمایه داشته و تعداد ۳۹,۲۶۶,۶۷۵,۰۰۰ میلیارد برگه سهم دارد.

پس با تقسیم مبلغ سرمایه ۳۹,۲۶۶,۶۷۵,۰۰۰,۰۰۰ ریالی بر تعداد سهام ۳۹,۲۶۶,۶۷۵,۰۰۰ برگه، به ارزش اسمی هر برگه سهام سایپا در ۱۰۰۰ ریال یا یکصد تومان خواهیم رسید.

باید بخاطر داشته باشیم که ارزش اسمی هر سهم با قیمت تابلوی آن متفاوت است.

مثلا ارزش اسمی سهام سایپا ۱۰۰ تومان است، در حالیکه قیمت امروز تابلوی آن بیش از ۳۷۴ تومان می‌باشد.

ارزش دفتری سهام یا Book Value

ارزش دفتری هر سهم همان ارزش دارایی‌های شرکت بر اساس خالص قیمت درج شده آنها در ترازنامه می‌باشد.

پس برای رسیدن به ارزش دفتری صحیح و به روز هر سهم باید همه دارایی‌های شرکت به قیمت روز در ترازنامه شرکت محاسبه شوند.

در غیر اینصورت همواره ارزش دفتری هر سهم با ارزش اسمی آن برابر خواهد بود که این یک اشتباه محاسباتی می‌باشد.

ارزش گذاری سهام بورس

ارزش بازار سهام یا Market Value

ارزش بازار سهام در حقیقت همان قیمت روز و روی تابلوی قیمتها است که هر لحظه هم تغییر می‌کند.

ارزش بازار هر سهم، نتیجه تعاملات خریداران و فروشندگان سهم در بازار می‌باشد و انعکاسی از رفتار نیروهای عرضه و تقاضا است.

ارزش بازار یا قیمت تابلوی هر سهم، معیار خوبی برای مقایسه، تشخیص و انتخاب سهم در بازار بورس می‌باشد.

ارزش ذاتی سهام یا Intrinsic value

ارزش ذاتی سهام هر شرکت مبین تحلیل تمام ابعاد مالی یک شرکت می‌باشد.

برای ارزش گذاری سهام بورس و محاسبه ارزش ذاتی هر سهم باید اطلاعات مختلفی را در شرکت مورد بررسی قرار دهیم از قبیل؛

اوضاع دارایی، بدهی و سرمایه شرکت در ترازنامه.
وضعیت سود و زیان، درآمدها و هزینه‌های شرکت در صورت سود و زیان.
اوضاع سودآوری شرکت طی سالهای آتی.

برای محاسبه ارزش ذاتی هر سهم اول باید بدانیم سودهای آینده شرکت به احتمال زیاد چقدر خواهند بود.

سپس ارزش فعلی تک‌تک سودهای آتی شرکت را محاسبه نماییم.

در آخر هم باید این مقدار را با معیارهایی مثل انتظارات سود سرمایه‌گذاران در بازار یا قیمت فعلی سهم مقایسه نماییم.

ارزش جایگزینی سهام یا Replacement Value

یکی از روشهای ارزش گذاری سهام بورس شرکتها این است که ببینیم اگر در حال حاضر بخواهیم شرکت مشابهی تاسیس نماییم، چقدر باید هزینه کنیم.

این روش هم به نوعی مشابه همان روش تقویم دارایی‌های شرکت است، اما بیشتر متمرکز بر هزینه تاسیس مجدد دارایی‌های شرکت است.

استفاده از این روش به تنهایی فایده چندانی ندارد اما ابزار خوبی در کنار سایر روشهای ارزیابی می‌باشد.

با محاسبه ارزش جایگزینی سهام چند شرکت، مبنای خوبی برای مقایسه آنها در دست خواهیم داشت.

ارزش گذاری سهام بورس

ارزش انحلال یا ارزش تصفیه‌ای Liquidation Value

روش ارزش گذاری سهام بورس شرکتهای در شرف تعطیلی متفاوت است.

چنانچه فرض کنیم شرکتی در حال انحلال است، باید پس از پرداخت همه بدهی‌های آن، مانده دارایی‌های شرکت را، بین سهامداران آن تقسیم کنیم.

ارزش هر برگه سهم در چنین اوضاعی، بیانگر ارزش مانده یا خالص دارایی‌های شرکت به ازای هر برگه سهم است که به آن ارزش تصفیه‌ای سهام گفته می‌شود.

چون طبق قانون تجارت، در صورت انحلال هر شرکت، ابتدا باید دین طلبکاران ادا شود و در انتها مانده دارایی‌های شرکت متعلق به سهامداران خواهد بود.

خالص ارزش ذاتی دارایی یا (Net Asset Value (NAV

در بررسی و ارزش گذاری سهام بورس شرکتهای سرمایه گذاری، که خود مستقیما کالا یا خدماتی تولید نمی‌کنند، باید NAV یا ناو آنها محاسبه شود.

چون عوامل مختلفی در تعیین ارزش سهام و مقدار درآمدها و سود سازی آتی آنها دخالت دارند که عبارتند از؛

ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام شرکت
خالص ارزش افزوده سهام بورسی شرکت
خالص ارزش افزوده سهام غیر بورسی شرکت
ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌های شرکت
خالص سود و زیان حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها
سود سهام تقسیمی یا دریافتی DPS سهام تحت مالکیت

مجموعه این چند عامل باید با هم جمع شده و نتیجه کل تقسیم بر تعداد سهام شرکت شود.

عدد حاصل، خالص ارزش دارایی‌های هر سهم شرکت یا NAV هر سهم شرکت سرمایه‌گذاری‌ خواهد بود.

ارزش گذاری سهام بورس با روشهای مختلفی انجام می‌شود که برای هر شرکت خاص، باید روش مختص آن شرکت را اتخاذ شود.

حسن امیری

مدیر سایت آموزش بورس

سرمایه‌ گذار و سهامدار محترم بازار بورس و سهام، همه مطالب ما جهت آموزش سرمایه گذاری در بورس بوده و هیچ‌یک از مطالب سایت آموزش بورس به هیچ وجه، یک پیشنهاد جهت خرید و فروش سهام نیست ………………………………………… www.Bourse-Education.ir

آموزش بورس با سایت آموزش بورس